Plas ar yezhoù bihan a zo treut-ki e skolajoù ha treutoc’h c’hoazh el liseoù, mesket e vez an alamaneg hag an alsasianeg ...
- Daou dre gant
Sed un dregantad nec’hus : 2 % eus ar vugale skoliataet e bro C’hall hepken a vez gant ur c’helenn dre soubidigezh. Pa vez keñveriet an tri doare da gelenn ar yezhoù bihan : 10 % a vez en ur rummad divyezhek (an hanter amzer er yezh vihan er c’hentañ derez) , ha 78 %... a vez gant un « tañva » eus ar yezh, da lavarout eo n’eus chañs ebet evit ar yezhoù-mañ da vezañ adperc’hennet, ma n'eus ket ur youl o tont eus an diavaez, eus tu ar gevredigezh, eus ar gerent, ar stourmerien.
- Dre soubidigezh : brezhoneg, euskareg, okitaneg
Heñvel a-walc’h eo niver a vugale e pep rummad dre soubidigezh (Diwan, Seaska, Calendretas), met e bro Euskadi emañ ar skolidi war un hanter departamant ( 288 922 annezad), en Okitania eo kalz ledanoc’h an dachenn (15 milion a annezidi), hag e Breizh (5 800 000 a dud). Ouzhpenn da se e vez sikouret an Euskariz gant bro Euskadi ar C’hreisteiz a-fed arc’hant, pedagogiezh, sokioyezhourien...
«Les écoles Diwan représentent 1 % de la population scolarisée et je suis très frappé par le fait que ce 1 % représente en même temps l'innovation pédagogique la plus importante que l'on constate dans votre pays, avec celle des Ikastolas et des Calandretas. C'est bouleversant. Je voudrais insister. La France est un pays connu dans le monde entier pour son incapacité à faire en sorte que ses enfants scolarisés connaissent les langues étrangères. C'est un handicap national de première importance. Qui apporte une solution positive, de progrès, à ce handicap national, à cette infirmité nationale ? Ce sont les minoritaires.»
(Henri Giordan, 2015)
■