Dilun goude lein : divyezhek an Tram

Pa z'eus anv da zibunañ e straedoù Brest eo divyezhek an tram, brezhoneg ha galleg, par-ouzh-par an eil gant eben.

Lun anezhi, teir eur goude lein. Chom a ra pemp dervezhiad pe war dro amañ d'ar pellgent. Stag mat eo ar ribitailh lutuned orañjez ouzh «caddieoù» prestet gant madelezh ar Biocoop. Diskenn a reont Straed Jean-Jaurès en ur chapeledad a garrigelloù. Brezhoneg d'un tu, galleg d'egile. Hardi e ruilhont en ur zifoupa traktoù a-gleiz hag a-zehoù, an div yezh kof-ha-kein. Skrivet eo bet warno al lizher d'an Tad Nedeleg. Ur penn barvek all a zo deus hemañ diwezhañ, pa weler kalzig a vonedoù ruz ha poumpoun gwenn war an hent. Gant ai'taerien e penn an traoù e weler ur c'habiten dibar : ai'tadig Nedeleg e-unan, bet kempennet e vouteier du, e voned hag e vragoù ruz a-ratozh. Divorfilañ a ra d'an traoñ etrezek ar frankizenn, enni marc'had Nedeleg. Levenez a weler war ar pennoù yaouank. Pennoù mouzhet n'eus ket diouto dindan bannieloù orañjez.

Kuzulikañ

En em gavet dirak dorioù bras spontus ar Spas Jaurès e chom an dibunadeg a-sav. Amañ e vo dispaket al lizher e div yezh. N'eo ket aes pakañ ar son, nag an ton deus ar profoù a zo goulennet ar bloaz-mañ. Koulskoude e teu kalzig a foeterien stal a-dostik kaer d'al lennerez. Ne reont ket skouarn vouzar daoust d'ar grizill a gouezh hardi trowardro. Intron Anne-Marie Kervern, kuzulierez kêr anezhi a zo degouezhet fri ouzh fri gant ar strollad pa oa-hi o redek a-stal da stal. Fourrañ a ra ar folenn dindan he mantell en ur glevet ar brezegenn. Gra ma vo kuzuliket d'he c'henseurted en ti-kêr, aotroù Fañch Cuillandre da gentañ. Ne vanko ket d'ober anv eus karta “Ya d'ar brezhoneg“, bezit sur. Uhel eo an esperañs e-touesk an dibunerien. Nedeleg zo kaoz douetus.

Tram, kirri-boutin, post, SNCF, skinwel, panelloù

N'eus ket a voutog gant an Ai'tadig, nag a c'hoarielloù da brofañ d'ar vugale. Mousc'hoarzoù braz a weler dindan beb a fri, bras ha bihan, stourmer pe harper pe dremenad. Dirak stalioù braz Koad Ar Gevenn e c'hell Santa Klaus klevet e gentel dre lizher : Te a oar holl yezhoù ar bed... Kroget mat eo. Anat deoc'h eo boulc'het prim ha dillo da heul gant yezh ofisiel e-barzh hor bro... pelloc'h eo splannoc'h an traoù : posubl a (sic) vefe gwelout ha komz anezhi er straed, er stalioù, er servijoù publik. Evit klozañ an abadenn z'eus bet listennet ar profoù evit ar bloaz-mañ, berr-ha-berr : divyezhegezh en tram ha kirri-boutin, doujañs evit hor yezh er post, en SNCF (a-benn ar fin, a c'heller lenn war al lizher), ur gwir skinwel e brezhoneg, panellerezh nevez er skol veur hag er RU...

Unyezh pe ziv ?

Beteg henn n'eo ket bet dislivet tonioù ar brezhoneg war Menez Paul, Pontanézen pe “Mesmerrien. Pell emaer eus an diyezhegezh a vez goulennet asidu gant ar re orañjez, betek e pep karr, e peb sonenn ha skeudenn a vezo da bakañ a-hed al linenn eus porte de Plouzané betek Porte de Guipavas. Anez ar post, an hent-houarn, an télé, lec'h ma vezo brezhoneg ofisializet er vuhez foran diouzh hetoù Ai'ta. Pelloc'h n'eo ket touet e kredo pennoù braz kêr Vrest ha BMM (1) ober ar gwellañ degemer d'an Tad Nedeleg pa deuio da skeiñ e lizher 'toull an nor e ti an aotrou maer, pe ve er bloaz-mañ pe ve er bloavezhioù war lerc'h. Daoust hag-eñ eo mignon ar Santa Klaus gant Sant-Tomaz, an hini na gredas ken na welas ? Prestik eo an tram da vont war an hentchoù, d'an trizek a viz Gouere sañsetamant, unyezh pe divyezh.

(1) BMM : Brest Meurgêr ar Morioù, BMO e galleg flour